19 april 2006


Wat maakt travestie zo verslavend?


In een van de notities hiervoor hebben we gezien dat mannen die aan travestie doen, bijna altijd meer aan travestie willen doen dan ze feitelijk doen. Travestie smaakt naar meer! Waarom smaakt travestie naar meer? Wat maakt travestie zo verslavend, belonend, bekrachtigend?

De voor de hand liggende verklaring is sex. Mannen zijn door hun biologische bouw op sex beluste wezens. Sex zou dus een belangrijke verklaring kunnen zijn voor het verkleden, te meer ook omdat er voor de meeste respondenten een duidelijke koppeling is tussen sex en travestie.

Toch zitten aan deze verklaring ook een paar problemen. Allereerst komt Seksuele Opwinding als schaal of factor uit de data-analyse. De schaal laat zich betrouwbaar meten. Dit betekent enerzijds dat iedere respondent daar een bepaald belang aan hecht dat betrouwbaar kan worden vastgesteld en anderzijds dat respondenten duidelijk verschillen in het belang dat ze eraan hechten. Wanneer alle respondenten Seksuele Opwinding even belangrijk zouden vinden, zou de betrouwbaarheid inzakken naar 0. Ruwweg de helft van de respondenten geeft aan de items van de schaal Seksuele Opwinding (iets) als reden voor hun travestie meer dan 'enigszins van belang' te achten.

Nu zou dit een beperking van het meetinstrument kunnen zijn. Seksuele Opwinding is sociaal minder acceptabel en het zou dus goed kunnen dat respondenten het belang hiervan wat minder hoog aangeven dan misschien realistisch is. Een bezwaar van die verklaring is dat het meetinstrument wel duidelijk varieert op verschillende groepen. Er is dus misschien wel enige vertekening, maar het meetinstrument lijkt op zich wel gevoelig. Je zou dan op z'n hoogst een vrij systematische verschuiving verwachten.

Een ander probleem met deze verklaring is dat seksuele opwinding licht negatief correleert met travestiefrequentie. Hoe meer seksuele opwinding belangrijk wordt gevonden, hoe minder travestie (r=-.21).

Men kan dit ook inzien via het gedrag van de verschillende groepen. De groep 'fetisjisten' scoort uitermate hoog op Seksuele Opwinding (4.4). Alleen op basis van die factor doen ze dus al minder aan travestie dan gemiddeld. Seksuele opwinding is dus niet een goede verklaring. Juist als je puur vanuit seksuele opwinding aan travestie doet, valt het qua tijd met die travestie erg mee.

Dat is ook vrij voor de hand liggend. Gedrag is normaal doelgericht. Wanneer het doel sex is, is het dus niet normaal om een onnodig lange omweg van uitgebreid verkleden en opmaken e.d. af te leggen.

Een veel belangrijkere verklaring vormt Factor II: Prettig en Anders als Vrouw. Deze factor correleert wel duidelijk positief met travestiefrequentie, de schaal Gendertranspositie althans correleert .34. Met Obsessieve Preoccupatie met Travestie ligt de correlatie nog hoger, helemaal wanneer men corrigeert voor de onbetrouwbaarheid van OPTV, zoals we in de vorige notitie konden zien. De correlatie zou dan boven de .50 liggen.

Kunnen we op basis van de items van deze Factor II en de overige informatie iets zeggen over wat kennelijk langdurige travestie zo aantrekkelijk maakt. Laat ik een poging wagen.

Allereerst hebben we gezien dat de meeste respondenten alleen aan travestie doen als het kan. Dat wil zeggen: ze werken niet, ze hebben geen klusjes, het is rustig, de sociale controle is afwezig. Het is kortom echte vrije tijd. Een tweede punt is dat men zich anders voelt door het verkleden. De dagelijkse sleur wordt even doorbroken. Er is een soort vakantiegevoel. Een derde punt is dat men zich even als vrouw ziet of zich vrouw voelt of waant. Normaal is men een lelijke, saaie man. Misschien valt het met die lelijkheid wel mee, maar heteroseksuele mannen (wat de meeste respondenten waren) vallen niet op het mannelijke uiterlijk. Nu is men opeens als vrouw een stuk aantrekkelijker. Misschien is men als vrouw lang niet perfect, maar zo als in een toneelstuk, men moet het ook wat willen geloven. Men ziet zichzelf dus opeens anders, in een nieuw licht, opwindender, minder lelijk, etc. Het zelfbeeld wordt als het ware positief bijgesteld. Was men daarvoor mogelijk niet al te perfect in die mannenrol, nu geeft dat even niet meer. Integendeel, het is nu zelfs een voordeel. Verder is het omkleden best het nodige werk. Al die tijd is men druk bezig, net als in een computergame. Men is daardoor even volledig geconcentreerd en men heeft daardoor geen tijd voor allerhande gepieker, zorgen, stress.

Wanneer dat omkleden en dat verkleed zijn een tijd geduurd heeft, vindt er soms (maar niet altijd) masturbatie plaats. Mannen masturberen nu eenmaal zo af en toe en bovendien heeft het verkleden een seksuele lading. Ook het hele voorafgaande spel van zich voordoen als vrouw, heeft een seksuele lading. Het zou dus uitermate vreemd zijn, als mannen in travestie, terwijl ze tijd hebben en er geen sociale controle is, zo iets niet zouden doen.

In totaal spelen er dus meerdere bekrachtigingsbronnen een rol:
1. vrije tijd -- geen verplichtingen
2. rust en afwezigheid van sociale controle
3. druk en geconcentreerd bezig -- flow
4. doorbreken sleur, even wat anders doen en zijn
5. zelf vrouw zijn en spelen
6. een vrouw zien in de spiegel
7. seksuele opwinding
8. positiever zelfbeeld krijgen/hebben
9. tenslotte eventueel: sex

Het gevolg van de eventuele sex is dat al het voorgaande gedrag inclusief alle gedachten die men had, bekrachtigd wordt. Het vrije tijdsgevoel, het vakantiegevoel, het zich vrouw wanen, het spelen van de vrouwenrol, het verkleed zijn als vrouw, het omkleden, het tutten, het willen geloven in het toneelstukje, het jezelf positiever zien, het jezelf mooi vinden, het volledig opgaan in het spel. Al deze gedragingen worden positief bekrachtigd en sex is door haar evolutionaire belang, een uiterst krachtige bekrachtiger.

Wat er precies bekrachtigd wordt, is voor een deel toevallig omdat de voorafgaande gedragingen en gevoelens per individu en per keer kunnen verschillen. Maar in doorsnee voelt men zich prettig, men voelt of ziet zichzelf als anders en men speelt de vrouwenrol. Dit is precies de inhoud van de items van Factor II.

De sterkste effecten ontstaan vreemd genoeg wanneer men de bekrachtiging via sex uitstelt en soms wel en soms niet laat plaatsvinden op een onvoorspelbare manier. Door het uitstellen van deze bekrachtiging leert men zichzelf als het ware beter de vrouwenrol etc. aan. Door het werken met een onvoorspelbare bekrachtiging wordt het gedrag grotendeels onafhankelijk van de bekrachtiging. Men leert zichzelf dat mits men maar volhoudt, er vroeg of laat wel een bekrachtiging komt.

Door het uitstellen kan het ogenschijnnlijke belang van Factor I: Seksuele Opwinding, dus dalen. Tegelijkertijd wordt Factor II daardoor sterker ontwikkeld, men oefent het travestiegedrag langer in.

Wanneer een man meer de gelegenheid krijgt om aan travestie te doen, wordt het hele gedragspatroon geleidelijk aan beter geconditioneerd doordat er zo af en toe gemasturbeerd wordt. De travestie wordt een soort gewoonte, de man maakt mogelijk een ontwikkeling in de richting van transgender en transseksueel door.

De strekking van het bovenstaande verhaal is een mogelijk mechanisme te schetsen. Het is niet bedoeld als uitspraak over alle mannen in rok. Zo zagen we eerder al dat er mannen moeten zijn die en op Factor I en op Factor II laag scoren en die dus mogelijk niet (of niet meer) in dit mechanisme passen. Ook zijn er mannen die zich wel volledig verkleden bij gelegenheid maar dat puur doen vanwege het sociale effect (zogenaamde 'show-girls').

In mijn idee is Factor II de eigenlijke travestiefactor en wordt die aangeleerd en eventueel in stand gehouden door bekrachtigingen van Factor I. En omdat wat er precies bekrachtigd wordt, volledig afhankelijk is van het gedrag en de gevoelens en denkbeelden van de persoon op dat moment, is Factor II qua inhoud van de items vrij breed.

Als mijn opvatting dus juist is, is niet de hoeveelheid seksuele bekrachtiging bijzonder groot, maar het gedrag voorafgaand daaraan vrij langdurig waardoor het obsessieve karakter ontstaat.

Een voorbeeld kan dit misschien verduidelijken. Stel een man heeft een leuke vriendin. Ze geeft hem 2 opties. I. Of ze nemen nu 15 minuten de tijd en hebben seks waarna ze weggaat of II. ze gaan eerst samen de hele dag leuke dingen doen en hebben dan ook de hele avond samen. Indien de man voortdurend de eerste optie kiest, blijft de vriendschap qua tijd vrij beperkt. Indien de man voortdurend de tweede optie kiest, is het bestaan wel leuk en spannend, maar komt hij tijd tekort voor de normale taken. De vriendin is een obsessie geworden.

5 reacties

Anonymous lisa zei...

Hallo Mik

ja ik ben dan al een tijdje bezig met soms ee nrok aan doen heb al verschillende gehad ,sommige weer weggedaan en dan weer nieuwe gekocht,het verhaal is juist je voelt je even bevrijd van de sleur van alle dag je krijgt een positiever zelfbeeld je voelt je een beetje vrouw alhoewel dat niet helemaal waar is je hebt uiterlijke kenmerken van een man en niet die mooie vormen van een vrouw ,het heeft mee rte maken met dat je een sexuele uitlaatklep wilt ,je gaat toch masturberen in mijn geval dan ,je bent als het ware de man en vrouw in een lichaam ,he tmastuberen komt nie taltijd voor zoals gezegd in bovenstaand verhaal ,je gooit de stress eve nvan je af ,ik vind het soms verslavend ja het is net als roken wat je niet kunt laten ,je wiltophouden maar lukt niet ,je schaamt je toch wel en hoopt dat de buitenwereld het niet in de gaten krijgt,meer kan ik verlopig niet over zeggen

gr zeg maar lisa

donderdag, maart 27, 2014  
Blogger Mik van Es zei...

Hallo Lisa,

Dank voor je reactie.

Ja, het is een beetje een foute verliefdheid. Opwindend en anders, maar sociaal behoorlijk fout natuurlijk.

Het zou mooi zijn als we konden zeggen: je hoeft je nergens voor te schamen. De praktijk is toch dat mensen dat anders zien ook al zullen ze dat vaak ontkennen.

Als je in de kast zit, wil je er vaak mee stoppen vanwege die negatieve sociale reacties als het zou uitlekken. Meestal lukt dat niet.

Verder groeit die travestie vaak, zodat het conflict tussen vrouw willen zijn en man zijn, steeds groter wordt.

Interessant wordt het dan op het moment dat iemand (ten slotte) besluit uit de kast te komen. (Overigens niet iets dat ik aanbeveel.)

Een gewone t die uit de kast komt, heeft in beginsel twee mogelijkheden. Zonder transitie (1) of met transitie (2). In beide gevallen blijft het een gewone t, zou je denken. In beide gevallen heb je ook een soort voortdurend conflict tussen het uiterlijk en de maatschappelijke norm.

(1) Toch is er een belangrijk verschil. Een gewone t die uit de kast komt, maar niet in transitie gaat, houdt in beginsel die verliefdheid op zichzelf. De drive blijft dus aanwezig. (Dit zie je bijvoorbeeld bij mannen in rok die uit de kast komen.)

(2) Een gewone t die wel in transitie gaat, raakt geleidelijk aan die verliefdheid kwijt. De drive verdwijnt.

In beide gevallen heb je dus voortdurende sociale stress, maar in het laatste geval verlies je ten slotte ook nog de puf om vol te houden.

Voor een niet-gewone t (een showgirl of lady boy) ligt het nog weer anders (3). Showgirls komen jong uit de kast en kunnen een vrij overtuigend vrouwelijk uiterlijk neerzetten.

Doordat je dan vooral travestiet buiten de kast bent in plaats van in de kast, ontwikkel je je anders. Je verliest de drive (de verliefdheid op jezelf) en je raakt ingesteld op de soms vrij negatieve en agressieve reacties. Showgirls verliezen dus vrij snel hun drive (ze moeten wel om een goed uiterlijk neer te kunnen zetten), maar leren zich vaak wel aan te passen aan die sociale stress.

Dat ze dat kunnen leren, terwijl gewone t's na een transitie dat vaak niet meer leren, komt doordat ze snel uit de kast zijn. Ze kunnen dus geen 'fout' (kast)gedrag aanleren. Verder gaan ze al jong naar buiten, dus op een moment dat mensen nog gemakkelijk leren en zich snel kunnen aanpassen.

Op het moment dat een t uit de kast komt, zijn er daardoor 3 mogelijkheden en er lijken 3 factoren te zijn, die veel uitmaken (1. drive, 2. sociale stress, 3. de manier van omgaan met de problemen).

Een gewone t uit de kast zonder transitie (geval 1) houdt de drive, maar ook de sociale stress, terwijl de manier van omgang met de sociale stress die van een gewone t blijft.

Een gewone t uit de kast met transitie (geval 2) verliest de drive, heeft heeft (afgaande op de cijfers) behoorlijk wat sociale stress, terwijl de manier van omgang met de sociale stress vaak nog moeizamer is dan bij geval 1.

Een showgirl-t is altijd uit de kast (geval 3) (met of zonder transitie) en heeft niet de drive of raakt die snel kwijt, terwijl de manier van omgang met de sociale stress vrij soepel is, omdat showgirls in beginsel sterk gericht zijn op hun sociale omgeving. Verder is het niet hebben van de drive of het kwijtraken daarvan voor showgirls een voordeel doordat ze daardoor beter hun werk kunnen doen (voor vrouw spelen) en hun volledige tijd en energie kunnen besteden aan de 'strijd' met de buitenwereld.

Als ik het zo onder elkaar zet, werkt die drive dus kennelijk niet goed uit en is de reden dat het in geval 2 vaak mis gaat, niet het verdwijnen van de drive, maar hoe op dat verdwijnen van die drive en op de sociale stress gereageerd wordt.

dinsdag, april 01, 2014  
Blogger Mik van Es zei...

Hoewel ik het ook wel eens jammer vind dat ik die drive kwijt ben, ben je dus kennelijk zonder die drive beter af. Verder heb je in alle drie gevallen sociale stress, maar gaan showgirls daar in de praktijk beter mee om.

Als ik gelijk heb, maakt het verschil in sociale acceptatie (of het gemis daaraan) niet zoveel uit. De belangrijkste factoren zijn dan die drive, die je beter kwijt kunt zijn dan rijk, en hoe je met dat gebrek aan sociale acceptatie omgaat. Het grote probleem zit in de t en niet in de omstandigheden of in de maatschappij.

Groet, Mik

dinsdag, april 01, 2014  
Anonymous lisa zei...

hoi mik

ja ik blijf gewoon mijn ding doen ,zo af en toe ee nrok dragen
heb contact met een vrouw op mplaats en uitgelegt wat ik deed ,ik kon best bij haar kleding passen en kijken hoe het stond,ik wil eigenlijk eens zien hoe mij het staat een keer mooie kleding aan te doen een kort rokje een panty bh een blouse of topje erover,ik heb zoiets ik zie mooie vrouwen in mooie kleding zo zou ik ook wel eens willen zijn ,voor even dus ,maar weet nog niet goed wat te doen ,misscien is het een bekende of ken ik haar ergens van of haar man ,wat kun je het beste doen in dit geval

groetjes lisa

donderdag, april 03, 2014  
Anonymous jako zei...

Hoi lisa ik heb een beetje het zelfde als jou.ik ben 54 en doe het nog maar een paar jaar en ik doe het ook voor de sexuele opwinding.niemand weet ervan en ik denk soms ook ik spoor niet meer.maar als ik dan weer verhalen van andere mannen lees ,ben ik niet alleen denk ik.ik vind het wel fijn dat ik er hier en daar op internet eens wat over kwijt kan en een babbelen er over.

groeten jako

zondag, april 20, 2014  

Een reactie posten