Omgaan met sociale uitsluiting

Veel travestieten beschouwen hun travestie als iets positiefs. De cijfers uit onderzoek vertellen echter een heel ander verhaal: travestie is letterlijk levensgevaarlijk. Enerzijds doordat T's een veel grotere kans lopen slachtoffer te worden van geweld, anderzijds doordat T's dramatisch vaker zelfmoord plegen.

De reden voor die dramatisch verhoogde kans op zelfmoord ligt vrij zeker in de sociale uitsluiting, discriminatie en lage sociale status. Dit wordt b.v. bevestigd door sociologisch onderzoek (....) en door dagboeken e.d. van T's.

Op zich lijkt het mechanisme simpel. Mensen zijn groepsdieren. Zodra een mens qua uiterlijk, gedrag, huidskleur, opvattingen afwijkt van de rest van de groep ontstaat een grote kans dat groepsleden het afwijkende lid gaan zien als een vreemd eend in de bijt. Het is kennelijk een afwijkend, niet echt bij de groep horend dier. In eerste instantie kan het afwijkende groepslid gemeden worden, vervolgens worden voordeeltjes niet gedeeld, daarna treden pesterijtjes op en in allerlaatste instantie kan er agressie plaatsvinden met de dood van het afwijkende groepslid tot gevolg. In de sociologische literatuur is het mechanisme met haar verschillende fasen vrij uitputtend gedocumenteerd (...).

Voor T's is het zo goed mogelijk omgaan met sociale uitsluiting en sociale agressie (uitgescholden worden, bespot worden, etc.) dus van levensbelang.

Een eerste probleem dat ik in dit verband geconstateerd heb en dat ik in eerste instantie maar moeilijk kon begrijpen (hoewel ik het zelf indertijd ook vertoond heb), is dat T's erg positief denken over hun travestie waardoor de gedachte dat dit uiterst gevaarlijk en sociaal (bijna) volledig niet geaccepteerd wordt, erg ongerijmd lijkt. Iets moois kan toch niet iets vreselijks zijn? Iets dat je ervaart als ontspannend, afleidend, bevredigend kan toch niet ontzettend gevaarlijk zijn?

Ik noem dit eerste probleem de roze bril paradox. Een prachtige zeemeermin zingt een betoverend lied op haar rots. De scherpe klippen onder water ziet men niet.

Ook wanneer T's publiek gaan, verdwijnt deze paradox niet snel. De T merkt dat hij in de publieke ruimte vrij normaal wordt behandeld en concludeert daaruit dat hij/zij redelijk geaccepteerd wordt.

Een gevolg van deze paradox is dat T's vaak volledig niet voorbereid zijn op wat hun vroeg of laat te wachten staat. Ze missen als het ware de juiste basis-attitude. Ze zijn onvoorbereid op de confrontatie met de harde wereld.

Mogelijk zijn ze ook vaker opgegroeid in een beschermd milieu waarin ze niet echt hebben leren omgaan met agressie (maar dit is niet meer dan een veronderstelling).

Het tweede punt is het omgaan. Hoe je met gebeurtenissen omgaat, hoe je ze interpreteert, hoe je erop reageert, bepaalt vaak voor een zeer groot deel de uiteindelijke gevolgen van zo'n gebeurtenis.

Dus: hoe moet je omgaan met sociale uitsluiting?

Sociale uitsluiting wordt (is sinds kort bekend) door het centraal zenuwstelsel verwerkt als pijn (...). De normale pijncentra worden geactiveerd. Sociale uitsluiting doet dus gewoon fysiek pijn. Langdurige sociale uitsluiting doet dus langdurig fysiek pijn.

Langdurige fysieke pijn veroorzaakt stress en veranderingen in het centrale zenuwstelsel en is alleen daardoor al een belangrijk gezondheidsrisico. Verder leidt langdurige pijn tot gedrag om de pijnlijke situatie te ontvluchten of op andere wijze de pijn te stoppen. Een van die oplossingen kan dus zelfmoord zijn. (Ik denk dat dat hier het juiste woord is, hoewel het misschien wat rauw klinkt.)

Van het omgaan met fysieke pijn weten we inmiddels echter wel iets af. De pijnarts prof. Crul wees er vandaag in zijn afscheidscollege op dat een patient die pijn (erg veel) aandacht geeft, het proces versterkt.

Door de pijn geen aandacht te geven, kun je haar dus verzwakken. Dit lijkt me een logische en voor de hand liggende conclusie. Denk maar aan t.v. kijken als je kiespijn hebt. Door een spannende film krijgt de pijn minder aandacht en neemt daardoor in effect af.

De beste manier dus voor een T (trouwens ook voor anderen) om om te gaan met de pijn van sociale uitsluiting (of erger) is die zo veel mogelijk te negeren, geen aandacht te geven en andere spannende dingen te gaan doen.

Het lijkt zo onvoorstelbaar simpel dat je geneigd bent het als een open deur te zien. Toch is het dat dus allerminst. Dus: negeren en opwindende dingen gaan doen!

(...) bronnen zoeken en toevoegen