Travestie, taboe, discriminatie en vrouwen
Ik vind in een stapeltje de laatste Transformatie (nr. 1, 2008): 24 bladzijden dik. Knap dat het weer gelukt is. Al meer dan 24 jaar, want de cover vermeldt: "jaargang 25". Binnenkort dus een jubileum! In die 25 jaar is er wel iets veranderd, maar toch veel minder dan we 25 jaar geleden hoopten.
Afgelopen zaterdag, 1 maart 2008, was er in Eindhoven de Transgender Info Dag. En dan zie je toch dat er onmiskenbaar dingen aan het veranderen zijn. Nooit eerder zag ik zo'n massale en openlijke manifestatie van transgenders in combinatie met niet-t's.
Toch is uiteindelijk maar een heel klein deel van alle transgenders echt uit de kast gekomen. Zelfs op de T&T-avonden komt naar verhouding maar een uiterst klein deel van alle Nederlandse t's. Dat het er in totaal best veel moeten zijn, weten we uit bevolkingsonderzoek. Paul Vennix had het zaterdag over 3%. Dat zijn 240 duizend Nederlandse mannen die aan travestie doen. Maar de meeste van die travestieten laten zich niet zien en niet horen, laat staan dat ze Transformatie thuis in de bus durven te krijgen. Ook veel transen kiezen voor een stealth-bestaan, maar qua aantal is dat een veel kleinere groep. Travestieten die zich niet laten zien en niet laten horen, zijn vermoedelijk druk met twee dingen: 1. verkleden en 2. het geheim houden.
Ik zou graag tegen iedere travestiet willen roepen: Kom tevoorschijn, laat je zien, wees niet bang voor wat je bent! Maar ik vind het moeilijk dat te roepen. Op travestie ligt, tenminste voor mannen, nog steeds een maatschappelijk taboe. Travestie bij een man wordt door de samenleving niet echt geaccepteerd. Voor vrouwen ligt dat anders. Bij een vrouw zien we het lopen in mannenkleren dan ook niet als travestie. Het is niet taboe. Je kunt dat jammer vinden of niet, maar zo is het nu eenmaal. Ik denk dat je als travestiet in de maatschappij zonder veel problemen kunt functioneren zo lang je dat taboe eerbiedigt. Heel veel mannen in onze maatschappij doen dat. Ze doen zo af en toe aan travestie, maar ze doen het stiekem.
Veel t's die wel naar buiten zijn gestapt, zullen nu roepen dat je ook zonder dat taboe te eerbiedigen prima in onze samenleving kunt functioneren. Soms is dat misschien zo. Maar ik ken toch ook veel gevallen waarin het of vroeg of laat tenslotte toch problemen gaf of zelfs zwaar misliep. Zijn er echt t's die nog nooit in combinatie met travestie of transseksualiteit gehoord hebben over zaken als: moeite met het vinden van een relatie, scheiding, ontslag, depressie, zelfmoord?
Omdat de travestie stiekem moet, is het spannend, opwindend en geeft het vermoedelijk in verhouding niet zo veel problemen met de buitenwereld. Natuurlijk voelt de t zich vaak schuldig en zijn veel t's bang voor ontdekking. Zelf dragen ze de lusten van die travestie, maar ook de lasten. En die lasten kunnen tenslotte zwaar worden. Bekend is ook dat vrijwel iedere travestiet op zijn minst éénmaal en vaak vaker, zijn complete kast met dameskleren heeft weggedaan. Ook een huiskamer-travestiet draagt vaak levenslang de angst voor ontdekking met zich mee.
Maar de grootste problemen zijn het gezin en het werk. Zo lang je de travestie stil houdt, is er weinig reden voor problemen met de buitenwereld. De andere mogelijke probleembron is de travestiet zelf. Travestie smaakt vaak naar meer. De kans bestaat dat de travestiet zich steeds vaker en openlijker verkleedt en/of zich steeds meer vrouw gaat voelen. Verder raakt door die travestie vaak de seksuele verhouding met zijn vrouw ontregeld als die al ooit echt goed was. Dat helpt ook niet echt mee de relatie in stand te houden. Door het stiekem te houden, vermijd je vermoedelijk een hoop problemen, ook al is het niet ideaal.
Ik heb dat dus niet gedaan. Ik heb het taboe doorbroken of dat tenminste geprobeerd. Op het moment dat je voor jezelf travestie niet langer ziet als iets dat eigenlijk niet mag of hoort, houdt het geleidelijk aan op echt spannend te zijn. Of druk ik me nu te omfloerst uit? In ieder geval werkte het zo bij mij uit. Toen ik begon met travestie vond ik het spannend en opwindend, nu vind ik het vooral inspannend. Ik kan er niet meer echt warm voor lopen. Door het taboe te doorbreken beroofde ik mezelf -- onbedoeld en onvoorzien -- van een bron van ontspanning en vermaak. Ik loop nu misschien bij gelegenheid in vrouwenkleren, maar ik doe dat voor het publiek, voor de show, voor de gelegenheid. Het zijn voor mij gewoon kleren geworden. Zoals ik met plezier een mooi mannenpak draag, zo draag ik met evenveel plezier een leuke rok met een paar dameslaarzen. En dat plezier komt niet van de kleren, want die trek ik vaak zo snel mogelijk uit, maar van de reacties van het publiek.
Het openlijk doorbreken van het taboe heeft me echter ook nog wat anders geleerd. In het begin dacht ik, dat iedereen het leuk vond. Ik kreeg veel positieve reacties. Na verloop van tijd werd me echter duidelijk, dat er toch iets veranderd was: ik was anders. Ook al droeg ik misschien volstrekt normale mannenkleren, zodra de mensen je kenden en het wisten, kon je merken: ik hoorde er niet meer echt bij. Ik was afwijkend. Ik onderschreef de normen en waarden niet, die andere mensen wel onderschreven. Ik was de vrouw met het hoofddoekje. Vaak was het heel subtiel. Soms openlijk. Een enkele keer voelde je je een soort terrorist: je probeerde het fundament onder de samenleving omver te stoten. Je kon dan een intense haat voelen en je was blij dat er iets als politie was.
Veel t's herkennen dit niet. Dat begrijp ik wel. De meeste t's proberen juist naadloos en onopvallend in de maatschappij op te gaan als ze naar buiten gaan of ze gaan niet of amper naar buiten. Pas wanneer je duidelijk herkenbaar als t de samenleving in stapt, krijg je een idee van de reacties. En dan moet je ook nog bereid zijn op die reacties te letten. Vaak is het gemakkelijker gewoon de reacties niet te zien en je eigen gang te gaan.
De wetenschappelijke literatuur, searches op het Internet en het zoeken naar de ervaringen van andere transgenders, leveren echter een heel ander verhaal dan wat veel t's verkondigen. Discriminatie is niet de uitzondering, maar eerder de regel. Talloos zijn de verhalen van t's die of hun baan, of hun relatie of alletwee zijn kwijtgeraakt of erger. Maar veel t's kunnen of willen daar niet van horen. Zo sprak ik laatst een t die mij verzekerde ongeveer de hele wereld bereisd te hebben en nog nooit iets van discriminatie gemerkt te hebben. Het lag er helemaal aan, hoe je jezelf opstelde. Ik informeerde eerst eens voorzichtig naar het werk. Toen de avond vorderde en na het zoveelste glas wijn, begon ik voorzichtig over de relatie met haar kinderen. Die zag ze eigenlijk niet meer en dat deed pijn. En iedere keer kwam dat weer boven en deed het weer opnieuw pijn. Discriminatie was voor deze t kennelijk hoe vreemden je behandelden. Dat je eigen vrouw de relatie verbrak, dat je kinderen je liever niet zien, dat was erg, maar discriminatie was het niet. Ik denk dat die houding ook een soort overlevingsstrategie is. Als je geen problemen ziet, zijn ze er ook niet en hoef je je er ook niet druk over te maken.
Ook discriminatie op het werk en bij sollicitaties is vaak iets dat nooit heeft bestaan. Een charmante, jonge trans vertelde me dat het in haar werk absoluut geen probleem was. Ze had een leuke baan. Ik vertelde wat over mijn eigen ervaringen. Toen merkte ze op, dat een paar weken nadat haar t zijn, bekend was geworden, haar contract niet verlengd was. Zelf geloofde ze niet dat het toevallig was. Zulke verhalen zijn er legio zodra je door dat beschermende pantser van ''discriminatie heb ik nog nooit meegemaakt" heen weet te breken.
Ik denk dat komt omdat discriminatie een beschuldiging inhoudt. Als t ben je de zwakke partij. Je moet blij zijn dat men je tolereert. Dan past zo'n term niet. Wij zijn niet in de positie om hardop te roepen: Discriminatie! Nee, iedereen is aardig en lief voor ons. En wanneer we weer eens vreselijk behandeld worden of gewoon genegeerd worden, dan is dat gewoon onze eigen schuld. We zijn niet open genoeg geweest of we zagen er toevallig niet goed genoeg uit. Als t's moeten we gewoon onze plaats in de samenleving nog wat leren!
Het onderzoek naar discriminatie vertelt dat we discriminatie vooral moeten zoeken in de relatie- en gezinssfeer en op het werk. Discriminatie op straat en in de publieke ruimte kan natuurlijk ook plaatsvinden, maar die valt soms te mijden en vaak (niet altijd helaas) zijn de gevolgen beperkt. Ook discriminatie in de vrienden en kennissen-sfeer treedt natuurlijk op. Maar je kunt altijd nog andere vrienden en kennissen proberen te zoeken. Qua effect zijn discriminatie door de partner en op het werk het ernstigst.
Dat hele uit de kast komen, viel me dus uiteindelijk nogal tegen. Het was waar, dat ik nu probleemloos in travestie kon uitgaan of kon gaan winkelen. Maar zodra je bij voorbeeld probeerde een wat langer durende vriendschapsrelatie met iemand aan te gaan, mislukte dat vaak. Travestie was in ieder geval voor de meeste mannen een zeer beladen iets. Gelukkig lag dat bij vrouwen soms anders.
Het mooie pr-verhaal dat travestie zo ontzettend leuk en spannend is als je maar een keer die stap durft te zetten om dat openlijk te doen, zul je mij dus niet horen beweren. Ik kan er best inkomen dat de meeste van die travestiete mannen zich zorgvuldig verstopt houden. Zeker zo lang t's niet onder ogen willen zien dat ze regelmatig gediscrimineerd worden.
Daarbij maak ik onderscheid tussen directe en indirecte discriminatie. Wanneer iemand gaat lachen omdat hij/zij mij in travestie ziet, is dat directe discriminatie. Persoonlijk vind ik dat niet erg, want het komt door hoe ik er bij loop en dat is mijn keuze. Het uiterlijk bepaalt, het is hard, maar zo is het nu eenmaal. Indirecte discriminatie is veel lastiger. Iemand ziet je gekleed als man, maar weet dat je t bent. Daardoor val je af, doe je niet meer mee, mag je lullig behandeld worden. Ook wanneer je overkomt als vrouw, kan het gegeven dat men vaak weet dat je t bent, gemakkelijk leiden tot een net even andere behandeling. Zo heb ik ooit met een man gedanst die al snel door een kennis op de schouder getikt werd en wat ingefluisterd kreeg. Daarna was ik als danspartner niet langer acceptabel. Van directe discriminatie merk ik vaak genoeg iets, maar zelf vind ik het niet erg of lastig. Indirecte discriminatie heeft mijn leven veranderd. Ook al loop ik nooit weer in travestie, ik zal daardoor altijd travestiet blijven.
Zelf was ik niet echt voorbereid op dat net even anders behandeld worden dan anders. Nu beschouw ik het als iets dat er bij hoort. Voor mij is Gloria Gaynors songtekst 'I will survive' veranderd in 'I 've survived'. Misschien heb ik er ooit bijgelopen als een sexy Barbie. Maar onder dat sexy uiterlijk is door de omstandigheden 'a battle-hardened soldier' gegroeid. Ik weet dat ik in dit opzicht niet de enige t ben, met een instelling van ''ik laat niet met me sollen". Ook dat hoort bij het t zijn, denk ik nu.
Mijn pleidooi om te erkennen dat discriminatie een punt is, is geen oproep om zielig te doen. Erken het, stel je er op in, en trek je er niets van aan, maar wees wel bereid om te vechten als het moet. Juist door het te erkennen, is het veel gemakkelijker om er mee om te gaan.
En dan lees ik Transformatie "Op reis met de LKG-pas". Hoe lief, hoe zoet? Heb ik niet gewoon het recht me te kleden zoals ik wil? Is er een wet die dat tegenwoordig verbiedt? Nee, dus. Kortom, aan zulke onzin doe ik niet mee. Het idee alleen al!
In het stukje over de Transgender Info Dag staan vervolgens nog een paar puntjes waar ik het niet mee eens ben. Een transgender zou een mens zijn met het aangeboren verlangen tot het andere geslacht te behoren. Nou ik niet en vermoedelijk veel meer travestieten niet. Ik ben die ik ben en over mijn lichaam ben ik niet ontevreden. Als ik me volledig omkleed, kom ik wel eens over als vrouw, maar dat wil ik daarom nog niet zijn. Het is alleen de verpakking die anders is. Ik vind het leuk er leuk uit te zien op een vrouwelijke manier. Maar ik voel me geen vrouw en ik ben geen vrouw. Ik voel me trouwens ook geen man. Ik voel op dat punt helemaal niets. De lieve Heer is bij mij kennelijk een belangrijk zintuig vergeten, maar ik heb er geen last van. Ik heb toevallig een mannenlichaam en daar kun je meerdere kanten mee op. Handig en simpel!
Dan staat er dat een transgender ook zeker niet homoseksueel is. Ik begrijp de bedoeling, maar het is te kort door de bocht. Sommige t's doen het soms wel met mannen. Mag dat ook al niet meer? Sommige t's geven zelfs openlijk en nadrukkelijk aan homoseksueel te zijn. Verwarrend misschien, maar het is zoals het is. Zelf kan ik dat goed begrijpen. Als leuke 'vrouw' wordt je omringd door niet leuke mannen, die eigenlijk maar één ding willen. Maar een 'echte' vrouw wil geen seks, maar een relatie en op dat punt ben ik volledig vrouw.
Natuurlijk is dat t-zijn een bron van relatieproblemen. En het is terecht dat dat wordt opgemerkt. Aan de andere kant: als ik geen t was geweest, was het vermoedelijk nooit wat geworden tussen mij en mijn vrouw. In ieder geval nooit op de manier zoals het nu is. Het kan dus ook de basis voor een relatie zijn. Zelf denk ik, dat dit bij wel meer t's het geval is, maar dat ze zich dat niet altijd zo realiseren. Die travestie heeft vaak ook een positieve invloed op de relatie. De relatie is daardoor fundamenteel anders dan bij andere mannen. Dat heeft zijn nadelen, maar het heeft ook voordelen.
De laatste tijd ben ik ook nog een paar keer de stelling tegengekomen dat vrouwen niets zien in en niets hebben met travestieten. Als je je openlijk als t presenteert, zouden vrouwen niets van je moeten hebben. Mijn ervaringen op dit punt als 'show-girl' zijn systematisch anders. Zonder al die leuke, charmante en knappe vrouwen die me een hart onder de riem staken, was ik al lang gestopt. Het leukste aan volledige travestie maar ook man-in-rok zijn voor mij die onbekende, leuke vrouwen die laten merken dat ze je leuk vinden. (Wees gerust: we houden het netjes, het blijft bij flirten.) Dat maakt veel van al dat extra kleedwerk dan weer goed. Ik geloof ook niet dat ik op dit punt de enige ben met zulke ervaringen, want ik zag zaterdag wel meer t's die in mijn ogen voor vrouwen aantrekkelijk waren. Vermoedelijk is dit een totaal andere manier dan waarop de meeste t's naar zichzelf kijken, dat begrijp ik wel. Maar juist daardoor is het misschien toch interessant om te weten. Het idee dat een leuk uitziende t voor biologische vrouwen niet interessant zou zijn, klopt gewoon niet en is onnodig denigrerend. Misschien weer een reden om iets zelfbewuster door het leven te gaan.
Eerder gepubliceerd in Transformatie 2008, nummer 2, p. 9-12.
Gewijzigd op 21/05/2008.
Afgelopen zaterdag, 1 maart 2008, was er in Eindhoven de Transgender Info Dag. En dan zie je toch dat er onmiskenbaar dingen aan het veranderen zijn. Nooit eerder zag ik zo'n massale en openlijke manifestatie van transgenders in combinatie met niet-t's.
Toch is uiteindelijk maar een heel klein deel van alle transgenders echt uit de kast gekomen. Zelfs op de T&T-avonden komt naar verhouding maar een uiterst klein deel van alle Nederlandse t's. Dat het er in totaal best veel moeten zijn, weten we uit bevolkingsonderzoek. Paul Vennix had het zaterdag over 3%. Dat zijn 240 duizend Nederlandse mannen die aan travestie doen. Maar de meeste van die travestieten laten zich niet zien en niet horen, laat staan dat ze Transformatie thuis in de bus durven te krijgen. Ook veel transen kiezen voor een stealth-bestaan, maar qua aantal is dat een veel kleinere groep. Travestieten die zich niet laten zien en niet laten horen, zijn vermoedelijk druk met twee dingen: 1. verkleden en 2. het geheim houden.
Ik zou graag tegen iedere travestiet willen roepen: Kom tevoorschijn, laat je zien, wees niet bang voor wat je bent! Maar ik vind het moeilijk dat te roepen. Op travestie ligt, tenminste voor mannen, nog steeds een maatschappelijk taboe. Travestie bij een man wordt door de samenleving niet echt geaccepteerd. Voor vrouwen ligt dat anders. Bij een vrouw zien we het lopen in mannenkleren dan ook niet als travestie. Het is niet taboe. Je kunt dat jammer vinden of niet, maar zo is het nu eenmaal. Ik denk dat je als travestiet in de maatschappij zonder veel problemen kunt functioneren zo lang je dat taboe eerbiedigt. Heel veel mannen in onze maatschappij doen dat. Ze doen zo af en toe aan travestie, maar ze doen het stiekem.
Veel t's die wel naar buiten zijn gestapt, zullen nu roepen dat je ook zonder dat taboe te eerbiedigen prima in onze samenleving kunt functioneren. Soms is dat misschien zo. Maar ik ken toch ook veel gevallen waarin het of vroeg of laat tenslotte toch problemen gaf of zelfs zwaar misliep. Zijn er echt t's die nog nooit in combinatie met travestie of transseksualiteit gehoord hebben over zaken als: moeite met het vinden van een relatie, scheiding, ontslag, depressie, zelfmoord?
Omdat de travestie stiekem moet, is het spannend, opwindend en geeft het vermoedelijk in verhouding niet zo veel problemen met de buitenwereld. Natuurlijk voelt de t zich vaak schuldig en zijn veel t's bang voor ontdekking. Zelf dragen ze de lusten van die travestie, maar ook de lasten. En die lasten kunnen tenslotte zwaar worden. Bekend is ook dat vrijwel iedere travestiet op zijn minst éénmaal en vaak vaker, zijn complete kast met dameskleren heeft weggedaan. Ook een huiskamer-travestiet draagt vaak levenslang de angst voor ontdekking met zich mee.
Maar de grootste problemen zijn het gezin en het werk. Zo lang je de travestie stil houdt, is er weinig reden voor problemen met de buitenwereld. De andere mogelijke probleembron is de travestiet zelf. Travestie smaakt vaak naar meer. De kans bestaat dat de travestiet zich steeds vaker en openlijker verkleedt en/of zich steeds meer vrouw gaat voelen. Verder raakt door die travestie vaak de seksuele verhouding met zijn vrouw ontregeld als die al ooit echt goed was. Dat helpt ook niet echt mee de relatie in stand te houden. Door het stiekem te houden, vermijd je vermoedelijk een hoop problemen, ook al is het niet ideaal.
Ik heb dat dus niet gedaan. Ik heb het taboe doorbroken of dat tenminste geprobeerd. Op het moment dat je voor jezelf travestie niet langer ziet als iets dat eigenlijk niet mag of hoort, houdt het geleidelijk aan op echt spannend te zijn. Of druk ik me nu te omfloerst uit? In ieder geval werkte het zo bij mij uit. Toen ik begon met travestie vond ik het spannend en opwindend, nu vind ik het vooral inspannend. Ik kan er niet meer echt warm voor lopen. Door het taboe te doorbreken beroofde ik mezelf -- onbedoeld en onvoorzien -- van een bron van ontspanning en vermaak. Ik loop nu misschien bij gelegenheid in vrouwenkleren, maar ik doe dat voor het publiek, voor de show, voor de gelegenheid. Het zijn voor mij gewoon kleren geworden. Zoals ik met plezier een mooi mannenpak draag, zo draag ik met evenveel plezier een leuke rok met een paar dameslaarzen. En dat plezier komt niet van de kleren, want die trek ik vaak zo snel mogelijk uit, maar van de reacties van het publiek.
Het openlijk doorbreken van het taboe heeft me echter ook nog wat anders geleerd. In het begin dacht ik, dat iedereen het leuk vond. Ik kreeg veel positieve reacties. Na verloop van tijd werd me echter duidelijk, dat er toch iets veranderd was: ik was anders. Ook al droeg ik misschien volstrekt normale mannenkleren, zodra de mensen je kenden en het wisten, kon je merken: ik hoorde er niet meer echt bij. Ik was afwijkend. Ik onderschreef de normen en waarden niet, die andere mensen wel onderschreven. Ik was de vrouw met het hoofddoekje. Vaak was het heel subtiel. Soms openlijk. Een enkele keer voelde je je een soort terrorist: je probeerde het fundament onder de samenleving omver te stoten. Je kon dan een intense haat voelen en je was blij dat er iets als politie was.
Veel t's herkennen dit niet. Dat begrijp ik wel. De meeste t's proberen juist naadloos en onopvallend in de maatschappij op te gaan als ze naar buiten gaan of ze gaan niet of amper naar buiten. Pas wanneer je duidelijk herkenbaar als t de samenleving in stapt, krijg je een idee van de reacties. En dan moet je ook nog bereid zijn op die reacties te letten. Vaak is het gemakkelijker gewoon de reacties niet te zien en je eigen gang te gaan.
De wetenschappelijke literatuur, searches op het Internet en het zoeken naar de ervaringen van andere transgenders, leveren echter een heel ander verhaal dan wat veel t's verkondigen. Discriminatie is niet de uitzondering, maar eerder de regel. Talloos zijn de verhalen van t's die of hun baan, of hun relatie of alletwee zijn kwijtgeraakt of erger. Maar veel t's kunnen of willen daar niet van horen. Zo sprak ik laatst een t die mij verzekerde ongeveer de hele wereld bereisd te hebben en nog nooit iets van discriminatie gemerkt te hebben. Het lag er helemaal aan, hoe je jezelf opstelde. Ik informeerde eerst eens voorzichtig naar het werk. Toen de avond vorderde en na het zoveelste glas wijn, begon ik voorzichtig over de relatie met haar kinderen. Die zag ze eigenlijk niet meer en dat deed pijn. En iedere keer kwam dat weer boven en deed het weer opnieuw pijn. Discriminatie was voor deze t kennelijk hoe vreemden je behandelden. Dat je eigen vrouw de relatie verbrak, dat je kinderen je liever niet zien, dat was erg, maar discriminatie was het niet. Ik denk dat die houding ook een soort overlevingsstrategie is. Als je geen problemen ziet, zijn ze er ook niet en hoef je je er ook niet druk over te maken.
Ook discriminatie op het werk en bij sollicitaties is vaak iets dat nooit heeft bestaan. Een charmante, jonge trans vertelde me dat het in haar werk absoluut geen probleem was. Ze had een leuke baan. Ik vertelde wat over mijn eigen ervaringen. Toen merkte ze op, dat een paar weken nadat haar t zijn, bekend was geworden, haar contract niet verlengd was. Zelf geloofde ze niet dat het toevallig was. Zulke verhalen zijn er legio zodra je door dat beschermende pantser van ''discriminatie heb ik nog nooit meegemaakt" heen weet te breken.
Ik denk dat komt omdat discriminatie een beschuldiging inhoudt. Als t ben je de zwakke partij. Je moet blij zijn dat men je tolereert. Dan past zo'n term niet. Wij zijn niet in de positie om hardop te roepen: Discriminatie! Nee, iedereen is aardig en lief voor ons. En wanneer we weer eens vreselijk behandeld worden of gewoon genegeerd worden, dan is dat gewoon onze eigen schuld. We zijn niet open genoeg geweest of we zagen er toevallig niet goed genoeg uit. Als t's moeten we gewoon onze plaats in de samenleving nog wat leren!
Het onderzoek naar discriminatie vertelt dat we discriminatie vooral moeten zoeken in de relatie- en gezinssfeer en op het werk. Discriminatie op straat en in de publieke ruimte kan natuurlijk ook plaatsvinden, maar die valt soms te mijden en vaak (niet altijd helaas) zijn de gevolgen beperkt. Ook discriminatie in de vrienden en kennissen-sfeer treedt natuurlijk op. Maar je kunt altijd nog andere vrienden en kennissen proberen te zoeken. Qua effect zijn discriminatie door de partner en op het werk het ernstigst.
Dat hele uit de kast komen, viel me dus uiteindelijk nogal tegen. Het was waar, dat ik nu probleemloos in travestie kon uitgaan of kon gaan winkelen. Maar zodra je bij voorbeeld probeerde een wat langer durende vriendschapsrelatie met iemand aan te gaan, mislukte dat vaak. Travestie was in ieder geval voor de meeste mannen een zeer beladen iets. Gelukkig lag dat bij vrouwen soms anders.
Het mooie pr-verhaal dat travestie zo ontzettend leuk en spannend is als je maar een keer die stap durft te zetten om dat openlijk te doen, zul je mij dus niet horen beweren. Ik kan er best inkomen dat de meeste van die travestiete mannen zich zorgvuldig verstopt houden. Zeker zo lang t's niet onder ogen willen zien dat ze regelmatig gediscrimineerd worden.
Daarbij maak ik onderscheid tussen directe en indirecte discriminatie. Wanneer iemand gaat lachen omdat hij/zij mij in travestie ziet, is dat directe discriminatie. Persoonlijk vind ik dat niet erg, want het komt door hoe ik er bij loop en dat is mijn keuze. Het uiterlijk bepaalt, het is hard, maar zo is het nu eenmaal. Indirecte discriminatie is veel lastiger. Iemand ziet je gekleed als man, maar weet dat je t bent. Daardoor val je af, doe je niet meer mee, mag je lullig behandeld worden. Ook wanneer je overkomt als vrouw, kan het gegeven dat men vaak weet dat je t bent, gemakkelijk leiden tot een net even andere behandeling. Zo heb ik ooit met een man gedanst die al snel door een kennis op de schouder getikt werd en wat ingefluisterd kreeg. Daarna was ik als danspartner niet langer acceptabel. Van directe discriminatie merk ik vaak genoeg iets, maar zelf vind ik het niet erg of lastig. Indirecte discriminatie heeft mijn leven veranderd. Ook al loop ik nooit weer in travestie, ik zal daardoor altijd travestiet blijven.
Zelf was ik niet echt voorbereid op dat net even anders behandeld worden dan anders. Nu beschouw ik het als iets dat er bij hoort. Voor mij is Gloria Gaynors songtekst 'I will survive' veranderd in 'I 've survived'. Misschien heb ik er ooit bijgelopen als een sexy Barbie. Maar onder dat sexy uiterlijk is door de omstandigheden 'a battle-hardened soldier' gegroeid. Ik weet dat ik in dit opzicht niet de enige t ben, met een instelling van ''ik laat niet met me sollen". Ook dat hoort bij het t zijn, denk ik nu.
Mijn pleidooi om te erkennen dat discriminatie een punt is, is geen oproep om zielig te doen. Erken het, stel je er op in, en trek je er niets van aan, maar wees wel bereid om te vechten als het moet. Juist door het te erkennen, is het veel gemakkelijker om er mee om te gaan.
En dan lees ik Transformatie "Op reis met de LKG-pas". Hoe lief, hoe zoet? Heb ik niet gewoon het recht me te kleden zoals ik wil? Is er een wet die dat tegenwoordig verbiedt? Nee, dus. Kortom, aan zulke onzin doe ik niet mee. Het idee alleen al!
In het stukje over de Transgender Info Dag staan vervolgens nog een paar puntjes waar ik het niet mee eens ben. Een transgender zou een mens zijn met het aangeboren verlangen tot het andere geslacht te behoren. Nou ik niet en vermoedelijk veel meer travestieten niet. Ik ben die ik ben en over mijn lichaam ben ik niet ontevreden. Als ik me volledig omkleed, kom ik wel eens over als vrouw, maar dat wil ik daarom nog niet zijn. Het is alleen de verpakking die anders is. Ik vind het leuk er leuk uit te zien op een vrouwelijke manier. Maar ik voel me geen vrouw en ik ben geen vrouw. Ik voel me trouwens ook geen man. Ik voel op dat punt helemaal niets. De lieve Heer is bij mij kennelijk een belangrijk zintuig vergeten, maar ik heb er geen last van. Ik heb toevallig een mannenlichaam en daar kun je meerdere kanten mee op. Handig en simpel!
Dan staat er dat een transgender ook zeker niet homoseksueel is. Ik begrijp de bedoeling, maar het is te kort door de bocht. Sommige t's doen het soms wel met mannen. Mag dat ook al niet meer? Sommige t's geven zelfs openlijk en nadrukkelijk aan homoseksueel te zijn. Verwarrend misschien, maar het is zoals het is. Zelf kan ik dat goed begrijpen. Als leuke 'vrouw' wordt je omringd door niet leuke mannen, die eigenlijk maar één ding willen. Maar een 'echte' vrouw wil geen seks, maar een relatie en op dat punt ben ik volledig vrouw.
Natuurlijk is dat t-zijn een bron van relatieproblemen. En het is terecht dat dat wordt opgemerkt. Aan de andere kant: als ik geen t was geweest, was het vermoedelijk nooit wat geworden tussen mij en mijn vrouw. In ieder geval nooit op de manier zoals het nu is. Het kan dus ook de basis voor een relatie zijn. Zelf denk ik, dat dit bij wel meer t's het geval is, maar dat ze zich dat niet altijd zo realiseren. Die travestie heeft vaak ook een positieve invloed op de relatie. De relatie is daardoor fundamenteel anders dan bij andere mannen. Dat heeft zijn nadelen, maar het heeft ook voordelen.
De laatste tijd ben ik ook nog een paar keer de stelling tegengekomen dat vrouwen niets zien in en niets hebben met travestieten. Als je je openlijk als t presenteert, zouden vrouwen niets van je moeten hebben. Mijn ervaringen op dit punt als 'show-girl' zijn systematisch anders. Zonder al die leuke, charmante en knappe vrouwen die me een hart onder de riem staken, was ik al lang gestopt. Het leukste aan volledige travestie maar ook man-in-rok zijn voor mij die onbekende, leuke vrouwen die laten merken dat ze je leuk vinden. (Wees gerust: we houden het netjes, het blijft bij flirten.) Dat maakt veel van al dat extra kleedwerk dan weer goed. Ik geloof ook niet dat ik op dit punt de enige ben met zulke ervaringen, want ik zag zaterdag wel meer t's die in mijn ogen voor vrouwen aantrekkelijk waren. Vermoedelijk is dit een totaal andere manier dan waarop de meeste t's naar zichzelf kijken, dat begrijp ik wel. Maar juist daardoor is het misschien toch interessant om te weten. Het idee dat een leuk uitziende t voor biologische vrouwen niet interessant zou zijn, klopt gewoon niet en is onnodig denigrerend. Misschien weer een reden om iets zelfbewuster door het leven te gaan.
Eerder gepubliceerd in Transformatie 2008, nummer 2, p. 9-12.
Gewijzigd op 21/05/2008.
8 reacties
lMijn vrouw voelt zich prettig bij mij,omdat ik een travestiet ben,en zal dit meer stimuleren als afwijzen.zij valt vooral op mijn zachte c.q vrouwelijke kant.
Ik ben al 10 jaar partner van een T (altijd geweten) die uit de kast wil. Nergens lees ik iets zinnigs over mijn negatieve gevoelens hierover: wat wij samen in onze binnenwereld beleven hoeft niet aan de grote klok gehangen te worden. Ons gedeelde geheimpje (ik vind hem mooi in lingerie en vrij dan juist graag met hem!) hoeft van mij niet naar de buitenwereld.
Verder lees ik nergens over de kinderen, wat zij ervan vinden om papa in dameskleding te zien, of ze gepest worden op school, waarom ze zo jong al "vechters" zouden moeten worden.
Wat is uw mening?
Travestie heeft de neiging te groeien. Hoe vaker je het doet, hoe langer je het doet, hoe sterker de wens wordt om steeds vrouw te zijn. Die buitenwereld is voor een travestiet/transseksueel echter geen leuke of prettige wereld. Uiteindelijk valt die stap dus tegen, hoewel het in eerste in instantie als een grote bevrijding wordt gezien/ervaren.
Jij bent de vrouw. Je hebt nog seks met je man (?). Met seks hebben bedoel ik dat hij bij je klaar komt. Alleen vrijen is dus niet genoeg. Jij bent belangrijk voor hem. Stel duidelijk wat je wel wil en wat niet. Met vrouwen die al te begrijpend zijn en alles goedpraten en accepteren gaat het tenslotte en met de relatie en met de man vaak helemaal mis.
Travestieten zijn vaak submissief. Als jij je dus wat bossy opstelt en niet over je laat lopen, is de kans groot dat hij dat sexy vindt.
Probeer die travestie onder controle te krijgen door af te spreken dat bekrachtiging met seks van die travestie anders dan bij jou achterwege blijft. Je kunt dat ook bevorderen door te zorgen dat je man regelmatig (een paar keer per week) bij jou klaar komt. Dat beperkt de drang en de mogelijkheid om het zelf via travestie te doen en vergroot je invloed op hem.
Sommige vrouwen maken heel expliciete afspraken over hoe vaak en hoe lang hij in travestie mag lopen. Ook dat schijnt te werken als je daar tenminste ook de hand aan houdt en hij ook.
Masturberen door hem is riskant omdat hij gemakkelijk kan fantaseren over zichzelf als vrouw. Wanneer hij dan vervolgens klaar komt, is het resultaat toch weer dat die travestie-behoefte groeit.
Kinderen vinden die openlijke travestie van hun vader natuurlijk niet echt leuk omdat hun positie bij vriendjes ondermijnt. Je speelt liever met het zoontje van de dokter dan met het zoontje van de dorpstravestiet. Het probleem is dus vooral dat hun status in de groep en bij leerkrachten daalt en dat dat hun positie op school moeilijker maakt. Het is normaal niet zo dat ze er openlijk mee gepest worden.
Kortom, stel duidelijke grenzen, laat niet over je lopen en gebruik je vrouw zijn (dus vrijen en seks) om de zaak in de hand te houden.
Succes,
Mik
Bedankt voor de snelle en duidelijke reactie. Bedankt ook voor de zeer informatieve notities op je blog. Kan ik je privé mailen voor meer info?
Wil je svp mijn vorige mailtje verwijderen.
Ik heb inmiddels bij "Issis" een luisterend oor gevonden.
Jammer, had graag nog meer van gedachten gewisseld want de kwestie is nog lang niet opgelost.
Hallo Anoniem,
ik heb kennelijk een reactie gemist, zie ik nu. Sorry. Als je me wilt mailen, kun je anoniem een reactie plaatsen op:
http://mvanes.blogspot.com/
Die reactie wordt niet gepubliceerd, maar wordt naar mij gemaild.
Vermeld dan wel even het adres waarop ik je terug kan mailen.
Als je aarzelt, stuur je eerst maar een test-bericht.
Groet,
Mik
Voor de travestie waaronder ik mijn hele leven al gebukt ga, heb ik een hoge prijs betaald. het heeft me een 13 jarig huwelijk gekost en een 11 jarige relatie. Mijn vrouw en vriendin konden er niet mee omgaan en vonden het ergens weerzinwekkend. Mijn werk als ambtenaar bij de gemeente ben ik er ook door verloren. om permissie te krijgen dameskleding te dragen, ontwikkelede ik een koopverslaving door telkens maar laarzen, schoenen en rokken te kopen. ik kwam in de psychiatrie terecht en nu het UWV mijn problematiek niet of onvoldoende erkent, zit ik weer in de psychiatrie. op straat ben ik vaak een mikpunt van spot en hoon. Ik ben opnieuw lid geworden van de Transgendervereniging Nederland om samen met anderen draagvlak te creëren in de maatschappij voor ons soort mensen, die helaas als randverschijnselen of idioten worden weggezet in deze masculien overgewaardeerde samenleving met haar belachelijke stoerdoenerij en competitiedwang. Bah.
herman van Stekelenburg, Zetten
Hallo Herman,
Dank voor je reactie. Sorry dat ik nu pas reageer, maar Google heeft de vervelende gewoonte deze reacties wel te mailen, maar dan bij de advertenties e.d. te zetten.
Je ziet travestie als iets negatiefs en op grond van wat je vertelt, valt dat te begrijpen. Ja, ik voel op dat punt met je mee. Het gaat allemaal niet in je kouwe kleren zitten.
Je bent je vrouw verloren, je vriendin verloren, je werk verloren en in de psychiatrie beland. Op straat ben je mikpunt van spot en hoon. Ja, heel veel daarvan klinkt helaas bekend in de oren.
Hoe zit het met de drive? Je ondertekent met Herman, dus kennelijk ben je nog steeds gewoon man -- net als ik -- en als dat je echte naam is, ben je dus wel volledig uit de kast. Dat is heel zeldzaam, ik denk soms wel dat ik ongeveer de enige in Nederland ben, hoewel ik inmiddels weet dat er nog wel een enkeling is.
Daarna begin je over de maatschappij die ons wegzet als idioten en als randfiguren. En je hebt het over een samenleving waarin het 'echte' mannelijke overgewaardeerd wordt.
Ik weet niet of dat helemaal klopt. Kijk, wat ik een beetje proef in je verhaal is dat het allemaal de schuld van de samenleving is.
Misschien heb je daar wel een beetje gelijk in, maar ik denk ook dat je met zo'n standpunt niet opschiet. De samenleving is zoals die is en die verander jij als eenzame t niet een, twee, drie.
Verder is die Nederlandse samenleving voor t's nog niet de slechtste als je het vergelijkt met andere landen. Zuid-Amerika is op dit punt heel berucht. Als t is je levensverwachting daar niet heel erg lang. Hier misschien ook niet, maar nog altijd een stuk langer dan daar.
Ik heb vandaag al eerder gereageerd op een blog-commentaar waarin ik de drie soorten t's die uit de kast zijn, probeer te vergelijken (1. mannen in rok en gewone travestieten die uit de kast zijn, 2. gewone transen, 3. showgirls al dan niet getransformeerd).
Mijn conclusie is dan dat showgirls twee belangrijke voordelen hebben op die twee andere groepen doordat ze niet last hebben van de beruchte dwang en doordat ze door hun houding en gerichtheid beter met die sociale stress hebben leren omgaan.
Hoe zit dat bij jou? Heb je nog steeds de drive om je te verkleden?
Als je weer lid bent van de Transgendervereniging Nederland weet je misschien dat ik in Transformatie een aantal stukjes heb geschreven over dat omgaan met sociale stress door transgenders.
Ik zou willen dat transgenders een stuk weerbaarder waren. Men is nu vaak heel erg op zichzelf gericht. Als showgirl groei je op een totaal andere manier op. Je leert eerst opmaken en daarna vechten, was de uitspraak. Misschien moet je wel eerst vechten leren (ik bedoel vechten vooral figuurlijk en niet-letterlijk) en pas daarna opmaken.
Dus met boos zijn op de maatschappij schiet je niets op. Sinds kort lijkt vrij duidelijk te zijn dat een kleine groep mensen in die maatschappij (zo'n 5%) voor ons extreem gevaarlijk is. Maar ook op die mensen ben ik niet boos. Ze zijn zoals ze zijn en ik probeer te begrijpen waarom ze zo zijn, omdat ik op die manier het beste met ze kan omgaan zonder zelf onnodige kleerscheuren op te lopen.
Wat vind je hiervan?
Groet,
Mik
Een reactie posten