Transgenders en geloven

De afgelopen week heb ik me behoorlijk intensief verdiept in het het verschijnsel 'man in rok'. Eerder kende ik al een paar mannen in rok. Onlangs leerde ik een man in rok kennen, die een jurk droeg. Dus een 'man in jurk'. Doordat de mannen in rok een eigen website hebben, kon ik op hun forum reacties plaatsen en kreeg ik daarop soms ook weer reacties. Op hun website valt dat allemaal na te lezen.

Wat mij van die discussie bij is gebleven, is dat deze mannen in rok zich beslist niet zien als travestiet. Zij verkleden zich niet volledig (pruik, make-up en borsten) en proberen niet over te komen als vrouw. Zij zijn dus geen travestiet, stellen ze.

Aan de andere kant ken ik ook de nodige mannen die precies hetzelfde doen en die zichzelf wel beschouwen als travestiet. Verder vertonen veel van de mannen in rok veel kenmerken die ook typerend zijn voor travestie. Er zijn dus goede argumenten om te denken, dat het misschien toch om een vorm van travestie zou kunnen gaan.

Maar die opvatting is strijdig met de opvatting die deze mannen zelf koesteren en voor juist houden. Zij zijn mannen in rok en geen travestiet. Ze hebben dus als het ware een soort heilig geloof. Zo zit de wereld in elkaar en niet anders.

Deze avond las ik de reacties van een transseksueel op een eerdere notitie van mij op deze site. In die notitie veronderstel ik dat er een bepaalde ontwikkeling zou kunnen zijn van een begin met travestie naar tenslotte volledige transseksualiteit. We weten niet zeker of zo'n ontwikkeling werkelijk plaatsvindt, maar we weten wel zeker dat travestieten vaak transseksuele gevoelens hebbben. Ze voelen zich aangetrokken tot de vrouwenrol, ze denken over blijvende lichamelijke aanpassingen of voeren die soms door, etc. Uit het vragenlijst-onderzoek van Paul Vennix bleek op die manier een soort glijdende schaal. Er zijn mensen die puur travestiet zijn als het ware, maar je hebt ook mensen tussenin en tenslotte mensen die meer transseksuele gevoelens hebben.

Nee, zegt deze trans, allemaal onzin. Je wordt geboren als transseksueel of niet. Een transseksueel is dus nooit een travestiet. De ervaring leert echter dat transseksuelen bijna altijd een travestie-verleden hebben. En het onderzoek van Vennix laat heel duidelijk zien dat er een glijdende schaal is. Toch zal dat veel transen niet van hun standpunt af brengen. Zij zijn trans en geen travestiet. Ze kunnen dat ook beargumenteren. Omdat ze in feite vrouw zijn of zich in ieder geval vrouw voelen, zijn die dameskleren die ze dragen geen travestie, maar alleen een manier om hun diepste zijn te communiceren aan de buitenwereld.

Je kunt natuurlijk vragen waarom het diepste zijn altijd zo nodig gecommuniceerd moet worden, maar dat leidt niet tot een vruchtbare discussie. Veel transen hebben als het ware op dit punt een opvatting die niet voor discussie vatbaar is. Een soort heilig geloof dus.

Een ander heilig geloof is dat als je eenmaal travestiet bent, je dat je leven lang zult blijven. De reden om dat te denken, is dat pogingen om te stoppen eigenlijk altijd op niets uitlopen. Maar echt deugdelijk onderzoek naar die stelling is er verder niet, maar ondertussen weet men heel zeker: van travestie kom je nooit weer af. Het is dus ook een soort heilig geloof. Ook een geloof dat functioneel is, want door dat geloof kun je je als travestiet tenslotte met je lot verzoenen.

In Amerika hebben Amerikaanse transgenders een gigantische campagne gevoerd met de stelling dat travestie niets te maken heeft met seks. Uit het beschikbare onderzoek en ook uit de beschrijvingen van bij voorbeeld partners, maar ook uit de verhalen van travestieten zelf, blijkt dat dat volstrekte onzin is. Maar toch hoor je voortdurend weer travestieten stellen dat travestie eigenlijk niets te maken heeft met seksualiteit. Ook dat is dus een soort heilig geloof.

Ik denk dat je heel veel van deze geloven kunt begrijpen vanuit het taboe dat op travestie ligt. "Wat ik doe, lijkt misschien travestie, maar is het echt niet. Als man heb ik het recht een rok te dragen. Ik voel me vrouw en dat ik een rok draag, is dus eigenlijk heel logisch. Ik doe aan travestie en zou graag willen stoppen, maar dat kan dus niet. Travestie heeft eigenlijk niets met seks te maken. Dat lijkt misschien zo, maar is echt niet zo."

Wat ik dus denk te zien, is dat deze overtuigingen niet gevormd zijn om te begrijpen hoe travestie precies werkt en tot stand komt, maar om de sociale druk te weerstaan. Daarom valt er ook niet echt over te discussiëren. Het zijn absolute waarheden. Zo zit de wereld in elkaar en niet anders.

Door de wereld op die ene specifieke manier te zien, maken we haar dragelijk. Denken we.